فراسوخبر/ نیروی انسانی متعهد و کارآمد یکی از مهمترین داراییهای سازمان است. نیروی انسانی به عنوان محوری اساسی در سازمان، نه تنها به بهبود عملکرد و کارایی سازمان کمک میکند، بلکه با شکلدهی به هویت سازمانی نقش مهمی در پایداری، رشد و موفقیت بنگاه ایفا مینماید. در سالهای اخیر، بسیاری از سازمانها و بنگاهها شاهد عدم تمایل نیروی کار به فعالیت در بنگاه می باشند.
پایین بودن سطح حقوق و دستمزد، فقدان پیشرفت شغلی، عدم انگیزه، عدم تعادل بین کار و زندگی، نارضایتی عمومی از مدیریت یا بنگاه و قوانین حاکم بر آن و … از جمله مهمترین عواملی است که بنگاه را در معرض خطر از دست دادن نیروهای بااستعدادش می نماید.
زمان آن رسیده که کارفرمایان در معیارهایی که سازمان را به محیط ارزشمندی برای کارکردن تبدیل میکند تجدید نظر کرده و خواسته های نیروی کار را در نظر بگیرند و به استراتژیهای جدید برای حفظ و نگهداشت نیروی کار فکر کنند.
استراتژیهای موثر جهت جذب و نگهداشت نیروی کار، افزایش میزان رضایت شغلی نیروی کار و در نتیجه بهرهوری سازمانی به سه دسته تقسیم می شوند که در صورت انجام توسط کارفرمایان موجب افزایش بهرهوری بنگاه خواهند شد. این استراتژیها شامل عوامل فرایندی، عوامل محیطی،رفاهی و عوامل انگیزشی هستند.
مهمترین عوامل فرآیندی که موجب رشد نیروی کار و ارتقاء سازمان میشود عبارتند از:
۱: کشف استعدادهای کارکنان و حمایت در جهت شکوفایی آن
۲: کشف و توسعه فرهنگ سازمانی در جهت معنا دار کردن کار در سازمان یا بنگاه
۳: درک، تغییر نگرش، پذیرش و توجه ویژه به تفاوتهای بین نسلی
۴: فراهم آوردن فرصتهای بیشتر برای آموزش و یادگیری آنها
۵: اعطای حداکثر آزادی عمل و استقلال ممکن در انجام وظایف شغلی به نیروی انسانی مستعد بویژه نسل z
۶: توجه ویژه به شایسته سالاری مبتنی بر اخلاق اسلامی
دادن اختیارات لازم و حق تصمیمگیری در انجام وظایف شغلی آنها
۷: توجه به عدالت محوری در قوانین و رویه ها
در خصوص عوامل محیطی – رفاهی نیز می توان به موارد زیر اشاره نمود:
۱: ارتقای سطح بهداشت محیط کار توسط کارفرمایان با سیاستهای تشویقی
۲: ایجاد امکانات رفاهی برای کارکنان از جمله سرویس ایاب و ذهاب، ارزاق مستمر، بن رفاهی، کمک رفاهی تفریحی-گردشگری
۳: برقراری امکانات درمانی و انجام چکاپهای دورهای( پزشکی)
۴: فراهم نمودن فضای کاری مناسب از جهت متراژ، نور، دما، بهداشت محیط کار و…
۵: ایمنی محیط کار (اطفای حریق، تهویه مناسب، جعبه کمکهای اولیه و…) وارائه آموزشهای ایمنی به نیروی کار
۶: وجود محیط کاری به دور از تنش های عصبی و کاهش استرس شغلی
۷: توجه ویژه به ارگونومی مناسب محیط کار
عوامل انگیزشی که موجب بقاء منابع انسانی و افزایش بهرهوری آنان می شود عبارتند از:
۱: انعطاف در سطح پرداختها در مشاغل مختلف یک بنگاه به نسبت سختی کار
۲: استفاده از روشهای نوین کاری از جمله دورکاری، آزادکاری و… با توجه به افزایش فناوریهای نوین و تغییرات گسترده تکنولوژیکی با انعطاف در قوانین حوزه اشتغال و کار و تهیه و تدوین قراردادهای کاری جدید
۳: منتفع کردن کارکنان از سود بنگاه با مکانیزم شفاف
۴: پرداخت مزایا و پاداش به استعدادهای نیروی انسانی با توجه به نوآوری و خلاقیت آنها در انجام وظایف شغلی
۵: رقابتی بودن پرداختها با توجه به مطلوبیت عملکرد استعدادهای نیروی انسانی و خروجی سیستم ارزیابی عملکرد
۶: افزایش میزان دستمزد در قالب پاداش ویژه بر اساس عملکرد کارکنان
۷: ایجاد تعلق سازمانی در نیروی کار در راستای ایجاد وفاداری به بنگاه با ایجاد انگیزه نیروی کار با حفظ ارزش و کرامت انسانی (حس اهمیت داشتن در محیط کار، دریافت احترام انسانی، آرامش در محیط کار)
۸: وجود صندوق پیشنهادات و انتقادات جهت ارتباط با مدیران ارشد
۹: ارتباط رو در رو مدیران با کارکنان و شنیدن و درک مشکلات شخصی آنان
بکارگیری موارد فوق موجب جذب نیروی کار ماهر به بنگاه و ایجاد حس تعلق سازمانی و نگهداشت نیروی کار در بنگاه و در نتیجه افزایش بهرهوری بنگاه خواهد شد.
امید ملک/مدیر کل دفتر توسعه نهادهای کارآفرینی و هدایت نیروی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی