امروز شنبه، 15 آذر 1404

فاصله نئوبانک‌های ایرانی با استانداردهای جهانی

نئوبانک‌های ایرانی هنوز در مراحل ابتدایی توسعه خود قرار داشته و فاصله معنادار و قابل‌توجهی با استانداردهای جهانی دارند. بخشی از این موضوع ریشه در حرکت در سایه بانک‌های مادر و محدودیت‌های رگولاتوری دارد که مانع از استقلال و نوآوری این نهادهای بانکی شده است.

به گزارش فراسو، نئوبانک‌ها که مدل‌های جدید کسب‌وکار بانکی محسوب می‌شوند، بر اساس تعاریف و استانداردهای بین‌المللی باید «کاملاً دیجیتال، کاربرمحور و نوآور» باشند.

نئوبانک‌ها اگر بخواهند موفق باشند، باید خدمات مالی شخصی‌سازی‌شده، تسهیلات مبتنی بر مدل‌های جدید اعتبارسنجی و خدمات مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری را در اختیار کاربران خود قرار دهند. در غیر این صورت، نسل‌های جدیدتر و کاربرانی که از نحوه خدمات‌دهی شبکه بانکی خسته شده‌اند، تمایلی به افتتاح حساب در نئوبانک‌ها نخواهند داشت.

یکی از دلایل عمده عدم موفقیت نئوبانک‌ها در ایران این است که این بانک‌ها همچنان در سایه بانک‌های مادر فعالیت کرده و از استقلال کافی در تصمیم‌گیری برخوردار نیستند. خدمات این بانک‌ها نیز محدود به عملیات‌های پایه مانند انتقال وجه، پرداخت قبوض و خرید شارژ است. این در حالی است که در دنیا، نئوبانک‌ها باتوجه‌به نیاز کاربران خود در مسائلی مانند مدیریت مالی، سرمایه‌گذاری یا اعتباردهی دیجیتالی، خدمات پیشرفته‌تری ارائه می‌دهند.

چالش‌های نئوبانک‌ها در ایران

عمده‌ترین چالش‌های نئوبانک‌ها در ایران، عدم اعتماد نسل‌های قدیمی‌تر، محدودیت در ارائه تسهیلات، کمبود زیرساخت‌های فناوری و فرهنگ‌سازی و جلب‌اعتماد کاربران هستند.

بسیاری از نسل‌های قدیمی‌تر در ایران به خدمات حضوری بانکی عادت کرده‌اند و دریافت خدمات از طریق اپلیکیشن‌ها، همراه بانک یا اینترنت بانک برای آن‌ها دشوار است. علاوه بر این، این گروه اعتمادی به خدمات بانکی دیجیتال یا بانک‌های بدون شعبه ندارند. نمونه‌ای از این عدم اعتماد را می‌توان در کلاهبرداری‌های اینترنتی و سوءاستفاده‌های مرتبط با رمز دوم مشاهده کرد که ذهنیت منفی نسبت به خدمات دیجیتال ایجاد کرده است.

نئوبانک‌ها باید راهکارهایی برای جذب این بخش از جامعه پیدا کنند، مانند طراحی اپلیکیشن‌های ساده و قابل‌فهم، ارائه آموزش‌های کاربردی و تضمین امنیت خدمات بانکی دیجیتال.

بانک‌های سنتی گزینه‌های متنوعی برای ارائه تسهیلات دارند، اما نئوبانک‌ها به دلیل محدودیت‌های رگولاتوری و نبود مدل‌های جدید اعتبارسنجی در ارائه تسهیلات دچار ضعف هستند. تقریباً تمامی مدیران بانک‌های فناور در ایران از نقش رگولاتور گلایه دارند و معتقدند که بانک مرکزی با صدور مجوزهای محدود و سخت‌گیرانه، مانع از تولید محصولات جدید می‌شود.

نبود زیرساخت‌های کافی در تمام گستره کشور یکی دیگر از چالش‌های نئوبانک‌هاست. همچنان در بخش‌هایی از کشور اینترنت پایدار و باکیفیت در دسترس نیست و حتی در شهرهای بزرگ نیز ناترازی انرژی و خاموشی‌ها، اتصال به اینترنت را مختل می‌کند. بدون زیرساخت‌های قوی، امکان ارائه خدمات نئوبانکی پایدار و امن وجود نخواهد داشت.

بخش بزرگی از کاربران، به‌ویژه نسل‌های جوان‌تر، انتظارات بالایی از نئوبانک‌ها دارند. آن‌ها خواهان خدماتی مانند تسهیلات ارزان‌قیمت و شخصی‌سازی‌شده هستند که با نرخ سود دستوری و نظارت‌های بانک مرکزی هماهنگ نیست. برای جلب‌اعتماد این گروه، نئوبانک‌ها باید روی شفافیت و تجربه کاربری تمرکز کنند.

نمونه‌های موفق جهانی مانند Revolut، N26 و Chime نشان می‌دهند که نئوبانک‌ها با تمرکز بر تجربه کاربری، شفافیت و ارائه خدمات متنوع توانسته‌اند کاربران زیادی جذب کنند. مقایسه خدمات این نئوبانک‌ها با همتایان ایرانی‌شان می‌تواند تصویر روشنی از فاصله موجود ارائه دهد.

چهار پیشنهاد برای آینده نئوبانک‌های ایران

ایجاد قوانین شفاف و حمایت از نوآوری، استفاده از فناوری‌های نوین، تمرکز بر تجربه کاربری و فرهنگ‌سازی و همکاری با استارتاپ‌ها و فین‌تک‌ها چهار پیشنهاد عمده برای آینده نئوبانک‌ها در ایران هستند.

بانک مرکزی و نهادهای تنظیم‌گر باید با ایجاد سندباکس‌های نظارتی فعال و نه سندباکس‌های غیرجذاب کنونی، امکان آزمایش و توسعه خدمات جدید را فراهم کنند.

نئوبانک‌ها می‌توانند از هوش مصنوعی برای مدل‌های پیشرفته اعتبارسنجی و از بلاک‌چین برای افزایش شفافیت و امنیت استفاده کنند.

طراحی اپلیکیشن‌های ساده و کاربرپسند، ارائه محتوای آموزشی و تضمین امنیت خدمات بانکی می‌تواند اعتماد کاربران را جلب کند.

نئوبانک‌ها می‌توانند با استارتاپ‌های فناوری همکاری کنند تا خدمات نوآورانه‌تری ارائه دهند.

نئوبانک‌ها مسیری جهانی هستند که ایران نیز باید به سمت آن حرکت کند. با استفاده از فناوری‌های نوین و سیاست‌های حمایتی مناسب، نئوبانک‌های ایرانی می‌توانند فاصله خود را با استانداردهای جهانی کاهش دهند و خدماتی متنوع‌تر و شخصی‌سازی‌شده ارائه دهند./شادا