هفتمین گزارش از سلسه گزارش های سیاستی با عنوان راهکارهای بازگرداندن دانش آموزان بازمانده از تحصیل به مدارس و پیشگیری از ترک تحصیل منتشر شد.
به گزارش فراسو به نقل از مرکز روابط عمومی و اموربین الملل وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی بر اساس گزارش سیاستی هفتم، بازماندگی از تحصیل در ایران ناشی از شبکۀ پیچیده ای از عوامل اقتصادی، اجتماعی، سلامت، فضایی و کیفیت آموزشی است.
این گزارش با استناد به داده های مرکز آمار ایران، تأثیر فقر، بیکاری، سطح تحصیلات والدین و منطقه زندگی را به عنوان عوامل کلیدی در افزایش نرخ ترک تحصیل طی ۱۰ سال گذشته برجسته کرده است.
در این گزارش به عوامل اصلی بازماندگی از تحصیل مثل عوامل اقتصادی از جمله فقر خانوار و هزینه های تحصیل، (عوامل اجتماعی-جمعیت شناختی )مانند سطح تحصیلات والدین و ترجیحات جنسیتی و (عوامل فضایی )مانند دوری مدارس و محرومیت منطقه ای هستند. (عوامل نهادی )مانند کیفیت پایین آموزش و (معلولیت) نیز به طور قابل توجهی بر بازماندگی از تحصیل تأثیرگذارند. این عوامل در تعامل با یکدیگر منجر به افزایش احتمال بازماندگی از تحصیل می شوند و سیاستگذار بدون توجه به اثر این عوامل به طور جداگانه و بر یکدیگر ، نمیتواند مداخله مؤثری در جهت کاهش نرخ بازماندگی طراحی کند.
شواهد نشان میدهند که بازماندگی از تحصیل ناشی از شبکۀ پیچیدهای از عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی، عوامل مرتبط با سلامت مانند معلولیت، عوامل فضایی و عوامل مرتبط با کیفیت آموزش است. در این گزارش ضمن مرور این عوامل، با استفاده از محاسبۀ دادههای هزینه درآمد خانوار مرکز آمار به نقش عوامل فقر، بیکاری، سطح تحصیلات والدین و منطقه زندگی بر بازماندگی از تحصیل در متوسط ۱۰ سال گذشته پرداخته میشود.
برای کاهش نرخ بازماندگی، مداخله سیاستی باید با حمایتهای نقدی، تغذیهای و کالایی، دسترسی دانشآموزان آسیبپذیر را به نیازهای اساسی تضمین کند، اما حمایتها نباید در اینجا متوقف شود. تجربیات جهانی نشان دادهاند که در مناطقی که احتمال بازماندگی بالاست، باید با ایجاد محیطهای مدرسهای امن، منظم و حمایتی، انگیزه دانشآموزان و والدین را برای مشارکت مؤثر در فرآیند آموزش رسمی افزایش داد.
یکی از کمهزینهترین و مؤثرترین راهکارها برای کاهش بازماندگی تحصیلی، اجرای «حمایت اجتماعی مدرسهمحور» در مناطق فقیر شهری و روستایی است. دولت باید با شناسایی مدارس با تمرکز بالای فقر، بهصورت هدفمند حمایتهایی چون کمکهای نقدی، تغذیهای و مشاورهای را از طریق مدرسه ارائه دهد. این حمایتها باید در کنار مداخلاتی برای تقویت ارتباط خانه و مدرسه، همچون بازدید از منزل و مددکاری اجتماعی، اجرا شوند تا عوامل بیرونی مؤثر در ترک تحصیل کاهش یابد. همچنین فراهمسازی خدمات سلامت و آموزش مکمل ضروری است. موفقیت طرح تبدیل مدارس با نرخ فقر بالا به مدارس با عملکرد بالا در گرو مشارکت فعال کنشگران محلی، تقویت حس تعلق دانشآموزان و تبدیل مدرسه به محیطی امن و زنده برای یادگیری و رشد است.