میرهاشم موسوی، مدیرعامل سازمان تأمیناجتماعی بهمناسبت دهه مبارک فجر و ۴۵اُمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، به دعوت اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل؛ در جمع دانشجویان سراسر کشور این تشکل دانشجویی در مشهد مقدس شرکت کرده و به پرسشهای دانشجویان در مورد وضعیت صندوقهای بازنشستگی کشور پاسخ گفت.
به گزارش فراسو، موسوی در این برنامه، در تشریح دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه حکمرانی تأمیناجتماعی و بیمههای اجتماعی گفت: دال مرکزی حکمرانی تأمیناجتماعی تحقق عدالت اجتماعی است. قبل از انقلاب تنها حدود ۲۰ درصد از جمعیت ۳۵ میلیونی سالهای ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ تحت پوشش بیمه های اجتماعی بودند، اما به برکت انقلاب، امروز ۷۴ درصد از جمعیت حدود ۸۵ میلیون نفری کشور تحت پوشش بیمههای اجتماعی هستند که البته آرمان انقلاب که در اصل ۲۹ قانون اساسی متجلی شده و مقام معظم رهبری نیز در سیاستهای کلی تأمیناجتماعی بر آن تأکید مجدد داشتهاند، پوشش کامل آحاد جامعه است.
وی افزود: در حوزه بیمه درمانی نیز با اقدامی که دولت سیزدهم در اواخر سال گذشته و ابتدای سال جاری انجام داد، امروز تقریباً صددرصد جامعه تحت پوشش بیمههای درمانی هستند و افراد فاقد بیمه و فاقد تمکن مالی برای پرداخت حق بیمه، در اولین مراجعه به مراکز درمانی و روی تخت بیمارستان با هزینه دولت، بیمه میشوند. اینها دستاوردهای بزرگ و ارزشمند انقلاب اسلامی در حوزه بیمههای اجتماعی و بیمه درمان است.
مدیرعامل سازمان تأمیناجتماعی افزود: در سازمان تأمیناجتماعی نیز پیش از انقلاب، کل مراکز درمانی سازمان در سراسر کشور به زحمت به ۲۰ مرکز میرسید اما امروز در چهلوپنج سالگی انقلاب، سازمان تأمیناجتماعی ۴۰۴ مرکز درمانی دارد که برخی از این مراکز، از بهترین و کیفیترین بیمارستانهای کشور براساس ارزیابیهای تخصصی وزارت بهداشت و درمان هستند. در بخش درمان تأمین اجتماعی شامل این ۴۰۴ مرکز و ۵۷ هزار پزشک و مرکز درمانی طرف قرارداد، روزانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار خدمت سرپایی و ۱۳ هزار خدمت بستری به بیمهشدگان این سازمان ارائه میشود و این سازمان دومین تولیدکننده خدمات سلامت و نخستین خریدار راهبردی خدمات سلامت در کشور است.
موسوی با تأکید بر اینکه دولت مردمی سیزدهم اثبات کرد که میتوان با رویکرد تحولی و با اتکای به ظرفیتهای داخلی و بومی، کارهای بزرگ انجام داد، درباره مصادیق کارها و اقدمات بزرگ دولت سیزدهم در حوزه حکمرانی تأمیناجتماعی گفت: در ابتدای دولت سیزدهم، در سازمان تأمیناجتماعی با ۱۰۶ هزار میلیارد تومان بدهی بانکی ایجادی از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۴۰۰ مواجه بودیم که اگر تدبیری برای آن انجام نمیشد، علاوه بر آثار تورمی در کل جامعه، ناترازی منابع و مصارف را به سطحی بحرانی میرساند و سالانه هزینهای حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان به سازمان تأمیناجتماعی و ذینفعان و مخاطبان این سازمان تحمیل میکرد. اما با تدابیر تحولی و حمایت دولت سیزدهم و تلاش فرزندان این ملت در سازمان تأمیناجتماعی، این بدهی تسویه شد و سازمان تأمیناجتماعی که در آن مقطع به عنوان ابربدهکار شناخته میشد، امروز با مطالبات انباشته از دولت و حدود ۹۳ هزار میلیارد تومان طلب از کارفرمایان، ابرطلبکار کشور است.
وی افزود: در ابتدای این دولت و برای پرداخت حدود ۲۷ هزار میلیارد تومان حقوق ماهانه بازنشستگان، هر ماه ۵ هزار میلیارد تومان کسری نقدینگی وجود داشت، اما امروز در حالیکه پرداختی ماهانه سازمان بابت تعهدات به حدود ۴۲ هزار میلیارد تومان رسیده است، ۱۰ ماه از سال جاری را بدون اینکه ریالی از نظام بانکی استقراض داشته باشیم و از محل منابع داخلی سازمان، پشت سر گذاشتهایم و حتی یک روز هم در پرداخت مستمریها تأخیر نداشتهایم. اینها همه نشانههایی از تحول در سازمان تأمیناجتماعی است که از ابتدای دوره جدید مدیریتی سازمان، اعلام شد مبنای کار این سازمان خواهد بود.
مدیرعامل سازمان تأمیناجتماعی با اشاره به اینکه به تعبیر امام راحل (ره) و مقام معظم رهبری، خدامحوری و مردممداری دو مؤلفه اساسی در انقلاب اسلامی ایران بودند، گفت: برای اینکه بتوانیم در مسیر تحولخواهی انقلابی، ثابتقدم باشیم باید ایمان قوی داشته باشیم. در تحولات و اقتضائات عمر ۴۵ ساله انقلاب، در فتنهها و شرایط مختلف دیدیم آنها که ایمان قوی نداشتند، موفق به ادامه مسیر تحولخواهی و تحولآفرینی انقلابی نشدند و برای اینکه ایمان خود را تقویت کنیم نیازمند رجوع به قرآن کریم و سیره و سنت اهل بیت علیهم السلام هستیم تا بتوانیم بر اصول، پابرجا باشیم و در فروع، اولویتها را تشخیص دهیم. تحول همچنین نیازمند علمآگاهی در کنار دینآگاهی و نیز پیوستگی تئوری و عمل و کار تیمی و گروهی است. اگر در حرف و در زبان، خواهان تحول باشیم اما در عمل، بهگونهای دیگر رفتار کنیم، تحولی روی نخواهد داد. تحولی که دولت سیزدهم باور دارد به اتکای ظرفیتهای داخلی میتوان به آن رسید، تحولی مبتنی بر این مبانی و اصول است.
موسوی افزود: با همین رویکرد تحولی، در دو و نیم سال اخیر، بالغ بر ۲ میلیون ۳۰۰ هزار بیمهشده جدید در سازمان تأمیناجتماعی جذب شد که علاوه بر ایجاد منابع مالی جدید و پایدار، سن صندوق را حدود دو سال کاهش داده است. این اصلاحات باید از سالها پیش آغاز میشد که به هر دلیل به تأخیر افتاده است اما در این دولت با حمایت دولت مردمی و مجلس انقلابی و با پیگیری و مساعدت شخص رئیسجمهور محترم اتفاق افتاد. کاری که این دولت در زمینه پرداخت ۱۷۰ هزار میلیارد تومان از مطالبات سازمان تأمیناجتماعی اتفاق افتاد، در هیچ یک از دولتهای پیشین چه از نظر کمی و چه از نظر کیفیت واگذاریها سابقه نداشته است.
مدیرعامل سازمان تأمیناجتماعی در پاسخ به پرسشی در زمینه شمول اصل ۴۴ قانون اساسی، بیان داشت: سازمان تأمیناجتماعی، نهادی عمومی و غیردولتی است و اصل ۴۴ بر خصوصیسازی تأکید دارد. این اصل بیشتر معطوف به سازمانها و دستگاههایی است که تحت حاکمیت و مدیریت مستقیم دولت هستند و بایستی به سمت خصوصیسازی حرکت کنند. نقشی که در این زمینه برای سازمان تأمیناجتماعی میتوان قائل شد، نقش تسهیلگری برای تحقق و اجرای این اصل است. ما باید بهعنوان تسهیلگر در کنار حوزه کسب و کار و بخش خصوصی در راستای فراهم کردن بستر انجام این کار، نقش داشته باشیم. ما با یک میلیون و ۳۰۰ هزار کارگاه در ارتباط مستقیم و در تعامل هستیم و تعهدات دوطرفه داریم. در اقتضای شرایط سخت مالی در کنار بنگاههای اقتصادی بودیم و نقشی که ما برای تسهیلگری بر اساس اصل ۴۴ بایستی ایفا میکردیم در حال انجام است.
موسوی همچنین در مورد مطالبات انباشته این سازمان و ناترازی منابع و مصارف گفت: بحث ناترازی صندوق متأثر از علل و عوامل مختلفی است که هم شامل عوامل درونی از جمله اقتضائات محاسبات بیمهای و هم عوامل بیرونی است. محاسبات بیمهای باید به گونهای رعایت شود که از تحمیل بار اضافی بر صندوقها جلوگیری کند. بخش دیگر از عوامل نظیر مسائل جمعیتی و متغیرهای کلان اقتصادی نیز خارج از حوزه صندوقها و حتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. یکی از رویکردهای این دولت، جبران ناترازیها هم در اقتصاد کلان و هم در صندوقها بوده است که در دو سال گذشته و در قالب تأدیه بیسابقه ۱۷۰ هزار میلیارد تومانی دیون دولت به سازمان انجام شده که از این محل بزرگترین تسویه بدهی تاریخ نظام بانکی انجام شد تا تأمیناجتماعی از ابربدهکار بانکی به ابرطلبکار تبدیل شود.
وی در مورد برخی پیشنهادها و طرحها در زمینه ادغام صندوقهای بازنشستگی گفت: این نظریه هم طرفداران و هم مخالفان خود را دارد. نظام بیمهای و صندوقها از ناهماهنگی و فقدان وحدترویه که مورد تأکید سیاستهای کلی تأمیناجتماعی ابلاغی مقام معظم رهبری است، رنج میبرد و بخشی از چالشهای موجود ناشی از همین ناهماهنگیها است. پس ما باید چه در نظریه ادغام چه غیر از آن، با تنظیمگری به دنبال هماهنگی در قواعد بیمهای برمبنای یک نظام هماهنگ باشیم. ما نیازمند یک نهاد تنظیمگری هستیم که این هماهنگی را در قواعد بیمهای ایجاد کند و اختلافات و ناهماهنگیها و مقررات چندگانه را به حداقل برساند که هم میشود با ادغام و هم بدون ادغام این کار را انجام داد.
مدیرعامل سازمان تأمیناجتماعی با اشاره به اینکه ضریب پشتیبانی در صندوقهای بازنشستگی یعنی نسبت ورودی صندوق به خروجی صندوق در سال ۱۳۶۱ حدود ۱۱.۵ بوده یعنی ۱۱.۵ نفر حق بیمه پرداخت می کردند و یک نفر مستمری میگرفت اما امروز متاثر از افزایش متوسط سن جمعیت و اقتضائات مختلفی مانند فضای اقتصادی کشور، ضریب پشتیبانی صندوق تأمیناجتماعی حدود ۴ است، گفت: اصلاحاتی که اخیراً مورد توجه قرار گرفته، ناظر بر رفع بخشی از چالشهای صندوقهای بازنشستگی است. سالهاست که با وجود افزایش سن امید به زندگی و برخی دیگر از متغیرهای مؤثر بر صندوقها، مقررات بازنشستگی ثابت مانده و از سوی دیگر متأثر از برخی قوانین سالهای گذشته، هم اکنون بیش از ۵۰ درصد بازنشستهها، بازنشسته پیش از موعد هستند که پرداخت کمتری به صندوق داشتهاند و زمان بیشتری از خدمات سازمان استفاده خواهند کرد. بنابراین اصلاحات چه در شکل سنجهای و چه ساختاری یک ضرورت تردیدناپذیر است.
موسوی ادامه داد: اصلاحات پارامتریک و اصلاحاتی مثل سن و سابقه بازنشستگی، رویهای است که به لحاظ استانداردهای بیمهای و صندوقداری، در اکثر کشورها انجام شده است. امروز در دنیا متوسط دوره استفاده افراد از خدمات صندوقهای بازنشستگی بین ۱۲ تا ۱۴ سال است اما در ایران به سبب قوانین و مقررات مختلفی که متوسط سن بازنشستگی را برخلاف سیر جهانی کاهش داده است، متوسط دوره استفاده افرارد از خدمات و حمایتهای صندوقهای بازنشستگی ۲۲ تا ۲۳ سال است.
وی در عین حال افزود: ما اگرچه با چالشهایی مواجه هستیم اما با بحرانسازی افراطی و بزرگنمایی ابعاد مشکلات در صندوقها و ادعای ورشکستگی صندوقها مخالفیم و معتقدیم هیچ مشکلی نیست که با مدیریت درست و حرفهای قابل حل نباشد.