اهمیت تقویت جذب گردشگر سلامت از کشورهای خاورمیانه

به گزارش فراسو، یکی از انواع گردشگری، گردشگری سلامت است که در فرآیند آن، گردشگران برای دستیابی به مراقبت‌های درمانی- بهداشتی و استفاده از ظرفیت‌های تندرستی سفر می‌کنند. پیشرفت‌ها و دستاوردهای پزشکی و سطح بالای تجهیزات بهداشتی درمانی در برخی از مناطق ایران، امکان و فرصت‌های جدیدی را برای حوزه گردشگری به‌ویژه در زمینه جذب گردشگری سلامت ایجاد کرده است. همچنین در برخی دیگر از مناطق ایران، ظرفیت‌های تندرستی مانند آب درمانی، لجن درمانی و نظایر آن‌ها وجود دارد. ولی با وجود این ظرفیت بالقوه در ایران برای رشد گردشگری سلامت، سهم ایران از گردشگران این حوزه نسبت به کل دنیا و خصوصاً کشورهای حوزه خلیج فارس، بسیار پایین است.

به گفته متخصصان برای افزایش این سهم، نیاز است که حساسیت تقاضای گردشگران حوزه خلیج فارس نسبت به عوامل مؤثر بر تقاضای گردشگری تخمین زده شود. باید توجه داشت که طی گردشگری سلامت، سفری سازمان یافته از محیط زندگی فرد به مکان دیگر، به منظور حفظ، بهبود و دستیابی مجدد به سلامت جسمی و روحی فرد صورت می‌پذیرد. گردشگری سلامت، امروزه از رو به رشدترین بخش‌های صنعت گردشگری در جهان است که به دلیل کم هزینه بودن ارائه خدمات درمان در کشور ایران، از بهترین وجوه توسعه اقتصادی به شمار می‌آید و فرصتی مناسب جهت ارائه خدمات پزشکی به گردشگران و نیز ایجاد رضایتمندی در بیماران خارجی مراجعه کننده برای ارتقای اعتبار و اقتصاد کشور است.

در این رابطه، یک گروه پژوهشی سه نفره از دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم، دانشگاه آیت‌الله بروجردی و دانشگاه علامه طباطبایی مطالعه‌ای را به انجام رسانده‌اند که در آن سعی شده است به شیوه علمی، تقاضای گردشگری سلامت از کشورهای خاورمیانه مورد بررسی قرار گرفته و تخمین زده شود.

آن‌ها در این پژوهش، با استفاده از پرسشنامه، نظر ۱۸۲ گردشگر از کشورهای حوزه خلیج فارس در گردشگری سلامت را جمع‌آوری کرده و حساسیت تقاضای گردشگری سلامت به عوامل مؤثر را تخمین زده‌اند.

بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، کشش قیمتی تقاضای گردشگری سلامت، بزرگ‌تر از یک بوده، در حالی که کشش قیمتی سایر کالاها و خدمات اقامتی کمتر از یک است.

همچنین طبق نتایج فوق، حساسیت تقاضای گردشگران سلامت، بیشتر نسبت به متغیرهای معناداری مانند میزان درآمد گردشگر، مدت زمان ویزا، قیمت، مخارج، تغییرات نرخ ارز و نرخ تورم در ایران دیده می‌شود.

در این خصوص، مهدی کمالی، پژوهشگر دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم و همکارانش می‌گویند: «به طور کلی، مجموعه‌ای از عوامل در کیفیت خدمات تندرستی، درمانی و پزشکی مؤثرند که برخی از آن‌ها عبارتند از زیرساخت‌های گردشگری سلامت مانند زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، حمل ونقل، هتل‌ها، قوانین و مقررات مربوط به گردشگری و امنیت کشور».

آن‌ها می‌افزایند: «مطابق نتایج تحقیق، برخی از عواملی که تقاضای گردشگری سلامت را تحت تأثیر قرار می‌دهند، عوامل برون‌زا مانند برخی هزینه‌ها و ویژگی‌های کشور مبدأ هستند و برخی دیگر از عوامل نیز از قبیل کیفیت خدمات، اعتبار و توانمندی کادر، تبلیغات در کشورهای مبدأ و سایر خدمات حمایتی، قابل تغییر هستند و می‌توان درخصوص آن‌ها، برنامه‌ریزی لازم را انجام داد تا سهم تقاضای گردشگری ایران چه در مناطق دارای سیستم درمانی و پزشکی و چه در مناطق دارای منابع طبیعی و اقلیم مناسب افزایش یابد».

در این پژوهش با توجه به نتایج به دست آمده، توصیه شده است که برای موفقیت در جذب گردشگر خارجی در سطح کلان اقتصادی، موضوع کنترل تورم در دستور کار دولت قرار گیرد و ضمن آن اضافه شده است باید زیرساخت‌های این بخش با توجه به موارد ذیل توسعه یابند: تسهیل مقررات و تسهیلات ورود و خروج؛ کاهش زمان انتظار دریافت خدمت و افزایش تخصص خاص با افزایش جذب در تخصص‌های پزشکی.

از این یافته‌ها، مقاله ای علمی پژوهشی آماده شده که در فصلنامه «مطالعات اجتماعی گردشگری» منتشر شده است. این نشریه، متعلق به پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی است.

خبرنگار: زهرا فرضی/