انفجار جمعیت سالمند در کشور در چند سال آینده، زنگ خطر کمبود پرستار برای نگهداری سالمندان را به صدا درمیآورد. زنگ خطری که دبیرکل خانه پرستار نیز نسبت به آن هشدار داد.
همین چند وقت پیش بود که سوده نجفی، عضو هیئترئیسه شورای شهر تهران اعلام کرد که ۲۰ درصد جمعیت تهران را سالمندان تشکیل میدهند. این آمار، زنگ خطری را برای نظام بهداشت و درمان کشور به صدا درمیآورد که نهفقط برای پایتخت، بلکه برای کل کشور است.
به گزارش فراسو، محمد شریفیمقدم، دبیرکل خانه پرستار درباره اینکه افزایش جمعیت سالمند کشور، تا چه میزان نیاز به پرستارانی متخصص در این حوزه در کشور بالا میرود اطلاعاتی را ارائه داد.
۹ میلیون نفر از جمعیت وارد فاز سالمندی شده است
او در خصوص اینکه با پیش رفتن به سمت سالمندی جمعیت، نیاز به پرستار نیز در کشور چند برابر میشود، گفت: «هر کشوری که سن هشت درصد از جمعیتش بالای ۶۵ سال باشد؛ وارد فاز سالمندی شده است. این آمار در ایران به این شکل است که حدوداً ۱۰ درصد از جمعیت (تقریباً ۹ میلیون نفر) وارد فاز سالمندی شده است. این روند سالمند شدن جامعه، در کشورهای دیگر، شیب ملایمی دارد؛ ولی در ایران این شیب بسیار تند است.»
رشد جمعیت در دهه ۶۰ باعث شیب تند سالمندی در سالهای پیش رو است
او تأکید داشت: «علت هم این است که در دهه ۶۰، با افزایش بیسابقه تولد و رشد جمعیت مواجه شدیم که الان آن افراد، وارد فاز میانسالی شده و بعد سالمندی را در پیش خواهند داشت. این یعنی از رقم ۱۰ درصد جمعیت سالمند، بهیکباره به ۳۰ درصد جمعیت سالمند (حدوداً ۲۷ میلیون نفر) خواهیم رسید که در نقطه اوج خودش خواهد بود. ازآنجاییکه نرخ فرزندآوری نیز آنچنانکه بایدوشاید قابلتوجه نیست، نیروی مولد کار جوان کم و به افراد سالمندان اضافه خواهد شد.»
او اظهار کرد: «از سویی دیگر، با توجه به تغییر سبک زندگی ، نمیتوان از فرزندان انتظار داشت که از پدر و مادر سالمند خود نگهداری کنند. درنهایت، گسست خانوادگی زیاد، منجر به این میشود که سالمندان تنها بمانند. همچنین، محدودیتهای حرکتی سالمندان، منجر میشود که بیشازپیش نیاز به مراقبت توسط فرد دیگری را پیدا کنند که اینجا اهمیت حضور پرستار روشن میشود.»
محمد شریفیمقدم افزود: «پرستاری در کشورهای اروپایی در سه سطح پیشگیری، درمان و توانبخشی (ویژه سالمندان) پیگیری میشود که در ایران پرستار در سطح پیشگیری نداریم. همچنین در بخش توانبخشی نیز تعداد پرستاران خیلی کم است. این در حالی است که تصمیمگیرندگان در کشورهای اروپایی معتقدند آنقدر سرمایه برای ساخت تخت بیمارستانی ندارند برای همین در سطح پیشگیری بهطور ویژه کار میکنند.»
پرستاری در منزل تحت پوشش بیمه نیست
او گفت: «در سطح توانبخشی نیز در ایران صرفاً مراکز پرستاری در منزل را داریم. خدمات این مراکز تحت پوشش بیمه نیست و گران است. بعضاً این هزینهها ماهیانه به ۳۰ الی ۴۰ میلیون تومان هم میرسد. حتی ممکن است سالمندان از مراکز و افراد غیر مجاز نیز پرستار جذب کنند که این هم میتواند آسیبهای زیادی را به همراه داشته باشد.»
جمعیت در حال پیر شدن است و دولت توجه به این مهم ندارد
دبیرکل خانه پرستار در ادامه گفت: «علی رغم اینکه جمعیت سالمندی در ایران در حال افزایش است و نیاز به مراقبت آنها بیش از پیش میشود، دولت هیچ توجهی به این حوزه ندارد. این در حالی است که هزینههای سالمندان بالا است و تعداد کسانی که در بخش خصوصی خدمات ارائه میکنند کم و گران است.»
شریفیمقدم تصریح کرد: «در مراکز دولتی، پرستارانی که تحصیلاتشان در سطح مراقبت از سالمند باشند وجود ندارد. این پرستاران کم و بیش در بخش خصوصی فعالیت میکنند.»
سالانه ۱۰ هزار پرستار فارغ التحصیل میشوند اما امکان جذب وجود ندارد
او بیان کرد: «در کشور ما، معضل اصلی این نیست که کمبود پرستار داریم؛ چراکه سالانه بیش از ۱۰ هزار نفر پرستار از دانشگاهها فارغ التحصیل میشوند؛ ولی امکان جذبشان وجود ندارد. این در حالی است که سالانه حدوداً سه هزار نفر پرستار از کشور خارج میشوند. پرستارانی که در ایران تجربیات و مهارتهای لازم را کسب کردهاند و بعد از گذشت حدوداً ۱۰ سال که تبدیل به یک پرستار خبره و با دانش شدهاند، به کشورهای دیگر میروند.»
پرستارها ترجیح میدهند خانهنشین باشند تا اینکه در ایران کار کنند
او افزود: «حقوق پرستاران در ایران رقمی بین ۱۰ الی ۱۵ میلیون تومان است که در کشورهای اروپایی این رقم به ۲ الی ۳ هزار دلار میرسد. مشکل نظام سلامت ایران، کمبود کادر پرستاری نیست چراکه خیلی از پرستارها، این روزها خانه نشینی را انتخاب کردهاند؛ یعنی پرستارهای ما ترجیح میدهند در خانه بمانند تا اینکه در بیمارستانها با حجم بالایی از فشار و استرس با حقوق کم کار کنند.»
شریفیمقدم در ادامه با تاکید بر اینکه با افزایش رشد سالمندی در کشور، به سرای سالمندان نیز به شدت نیاز پیدا خواهیم کرد گفت: «همین الان هم در کشور، سرای سالمندان، آن هم از نوع دولتی کم داریم چه برسد به زمانی که با انفجار جمعیت سالمند در کشور رو به رو شویم.»
مرگ خاموش در انتظار سالمندان کم توان مالی
او در پایان گفت: «در این شرایط، مرگ خاموش، در انتظار سالمندی است که نه پولی برای داشتن پرستار دارد و دولت هم فضای سرای سالمندی ندارد که باید برای این موضوع چارهای اندیشید.»/رکنا