فراسو خبر پایگاه خبری تحلیلی فراسو خبر 
برنامه ریزی های تحولی سازمان امور مالیاتی کشور در راستای بهبود و ارتقای نظام مالیات ستانی عادلانه بویژه با تکیه بر داده محوری، شناسایی مودیان جدید، بستن گلوگاه های فرار مالیاتی و نظایر آن، منابع درآمدی پایدار برای افزایش خدمت رسانی دولت به مردم را افزایش داده است.
به گزارش فراسو به نقل از رسانه مالیاتی ایران، تحرک و پویایی نظام مالیاتی با روی کار آمدن دولت سیزدهم در عرصه عمل با موفقیتهای مشهودی توام گشته و امیدواریها نسبت به شفاف سازی و تحقق اقتصادی پویا مبتنی بر درآمدهای پایدار فزونی یافته است. از همین رو اقدامات، چشم اندازها و برنامه ریزیهای تحولی سازمان امور مالیاتی کشور، موردتوجه رسانه های مهم و بیطرف کشور قرار گرفته است. برای نمونه، روزنامه «صبح نو»، در تازه ترین گزارش اقتصادی با عمل به رسالت اجتماعی خویش، با عنوان «آیا نیازمند مالیات هوشمند مالیات هستیم؟ مالیات منصفانه؛ هم تاکتیک، هم استراتژی» نقش و تاثیر «پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان» در نظام مالیاتی هوشمند را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است.
در ابتدای این گزارش آمده است:
شفافیت جریان کالا و خدمات از طریق سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی، نقش تعیین‌کننده ای در ایجاد یک نظام مالیاتی هوشمند دارد. این موضوع نه تنها شفافیت اقتصادی کشور را بهبود می بخشد، بلکه فرار مالیاتی را کاهش می دهد و جمع آوری عادلانه مالیات‌‌‌ها را تضمین می کند. علاوه بر این، به شناسایی مودیان جدید نیز کمک می کند. یکی از مزایای اولیه شفافیت جریان کالا و خدمات از طریق سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی، بهبود شفافیت اقتصادی کشور است. سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی شامل استفاده از فناوری و سیستمهای اطلاعاتی هوشمند برای ردیابی و نظارت بر جا به جایی کالا مرتبط با بارگذاری اسناد کامل فاکتوری و صورت‌حساب‌های مشاغل و کلیه زنجیره تولید تا توزیع کالا در هر یک از کالا و خدمات مورد استفاده در داخل کشور است. این سامانه در صورت اجرای کامل، تصویر واضحی از فعالیتهای اقتصادی در حال وقوع ارائه می دهد و تضمین می کند که تمام معاملات ثبت و حساب شده هستند. با دسترسی به داده های بلادرنگ، دولت می تواند چشم انداز اقتصادی را بهتر درک کند و تصمیمات آگاهانه ای برای توسعه اقتصادی بگیرد.
این شفافیت همچنین به کاهش فرار مالیاتی کمک می کند. با پیاده سازی یک سیستم اطلاعاتی هوشمند که جریان کالاها را ردیابی می کند، مخفی کردن تراکنش‌ها یا گزارش کمتر درآمد برای کسب و کارها بسیار سخت تر می شود. سازمان امور مالیاتی می تواند اطلاعات ارائه شده توسط مشاغل را با جا به جایی واقعی کالاها تطبیق دهد و از محاسبه و پرداخت دقیق مالیات اطمینان حاصل کند. این نه تنها از دست دادن درآمد برای دولت را کاهش می دهد، بلکه زمینه بازی منصفانه را برای همه مشاغل ایجاد می کند و بار مالیات دهندگان را کاهش می دهد. شفافیت جریان کالا و خدمات، امکان شناسایی مالیات دهندگان جدید را فراهم می کند. با ردیابی شفافیت مالی و محصول کل زنجیره تولید و تأمین کالا و خدمات، نظام مالیاتی می تواند به‌صورت هوشمند میزان دقیق مالیات مشاغل را شناسایی کنند که قبلا در فضای زیرزمینی و غیرشفاف فعالیت می کردند. این موضوع به گسترش درآمدهای مالیاتی نیز کمک و اطمینان حاصل می کند که همه سهم خود را در توسعه کشور پرداخت می کنند.
همچنین زمینه بازی برابر را برای مشاغل ایجاد می کند، زیرا بخش‌‌‌های پنهان یا غیررسمی قبلی وارد شبکه مالیاتی شده اند. همچنین شفافیت جریان کالا و خدمات به جمع آوری عادلانه مالیات‌‌‌ها کمک می کند. دولت با استقرار سیستم هوشمند اطلاعاتی می تواند کلیه اطلاعات مربوط به معاملات و فعالیتهای مالی را جمع آوری و مورد بهره برداری قرار دهد. این رویکرد نیز تضمین می کند که مالیات‌‌‌ها بر اساس فعالیتهای اقتصادی واقعی به جای ارزیابی‌‌‌های دلخواه توسط ممیزان مالیاتی جمع آوری می شود. این امر به کاهش رفتار سلیقه ای در جمع آوری درآمدهای مالیاتی کمک می کند و تضمین می کند که با مالیات دهندگان به طور عادلانه و شفاف رفتار می شود. این موضوع باعث افزایش سطح اعتماد به سیستم مالیاتی و تشویق به رعایت آن می شود.
واقعیت این است که بالا رفتن سهم مالیات در بودجه ارتباط مستقیم با مشاغل خرد و تولید کننده های متوسط دارد که ممکن است در شرایط فعلی رغبت آنها را برای تولید کمتر کند. در چنین شرایطی هوشمندسازی و انصاف مالیاتی نه فقط روش و تاکتیک که جنبه راهبردی هم دارد.
در همین رابطه نیز شفافیت جریان کالا و خدمات از طریق سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی برای استقرار یک نظام مالیاتی هوشمند و عادلانه بسیار مهم است. شفافیت اقتصادی را بهبود می بخشد، فرار مالیاتی را کاهش می دهد، مالیات دهندگان جدید را شناسایی می کند، جمع آوری عادلانه مالیات را تضمین می کند، سطح منابع اطلاعاتی را برای برنامه ریزی اقتصادی افزایش می دهد، جمع آوری مالیات را هوشمند و ممیزان مالیاتی را از فرایند حذف می کند، هزینه های اجتماعی را کاهش می دهد و تعامل با مردم را تسهیل می کند. در ادامه پیرامون اهمیت اجرای کامل سامانه مودیان و نتیجه اثربخش آن در ایجاد یک نظام مالیاتی هوشمند و عادلانه بدون دخالت ممیزان مالیاتی در فرایند اخذ مالیات با دو تن از کارشناسان اقتصادی به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می خوانید:
افزایش تمکین مالیاتی و امکان اعطای مشوقهای هدف‌مند
حسین نجف دولابی، کارشناس اقتصاد مالی در مورد اهمیت سامانه مودیان در اصلاح فرایندهای اخذ مالیات، گفت: «شفافیت در جریان کالا و خدمات عاملی حیاتی در ایجاد یک سیستم مالیاتی هوشمند و عادلانه است. با ارتقای شفافیت اقتصادی و شفاف سازی جا به جایی کالا در داخل یک کشور، می توان به مزایای مختلفی از جمله کاهش فرار مالیاتی، افزایش تمکین مالیاتی، شناسایی مودیان جدید و بهبود منابع اطلاعاتی برای برنامه ریزی اقتصادی دست یافت.»
وی ادامه داد: «جریان شفاف کالا که توسط یک سیستم مالیاتی هوشمند تسهیل می شود، در افزایش انطباق و تمکین مالیاتی مؤثر است. با پیاده سازی فناوری‌های دیجیتال و سیستمهای اطلاعاتی هوشمند، سازمان امور مالیاتی می تواند حرکت کالاها را از تولید به مصرف در زمان واقعی ردیابی کند. این سطح از شفافیت، فرصت‌‌‌های فرار مالیاتی را کاهش می دهد و مالیات دهندگان را تشویق می کند معاملات خود را به طور دقیق گزارش و به تعهدات مالیاتی خود عمل کنند.
آگاهی از اینکه سازمان امور مالیاتی به اطلاعات دقیق در مورد جریان کالا دسترسی دارد، به عنوان یک عامل بازدارنده در برابر عدم تمکین مالیاتی عمل و به ایجاد فرهنگ تمکین داوطلبانه مالیاتی کمک می کند.» وی در ادامه با اشاره به هوشمندسازی نظام مالیاتی از طریق استقرار کامل نظام مالیاتی، گفت: «جریان شفاف کالا در یک سیستم مالیاتی هوشمند، کارایی و عادلانه کردن فرایند اخذ مالیات را بهبود می بخشد. با هوشمندسازی فرایندهای جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها، سازمان امور مالیاتی می تواند مدیریت مالیاتی را ساده سازی کند، بار اداری مالیات دهندگان را کاهش دهد و احتمال خطا یا سوگیری انسانی را به حداقل برساند. در دسترس بودن اطلاعات دقیق و به موقع، امکان ارزیابی مالیاتی عادلانه تری را فراهم می کند و خطر رفتار خودسرانه را کاهش می دهد. علاوه بر این، ارائه مشوق های هدف‌مند بر اساس جریان شفاف کالایی را تضمین می کند که مزایای مالیاتی به کسانی که واقعا به فعالیتهای اقتصادی موردنظر کمک می‌کنند، تخصیص می یابد و انعطاف سیستم مالیاتی را افزایش می دهد.»
این کارشناس اقتصاد مالی در پایان اظهار کرد: «با هوشمند شدن نظام مالیاتی دیگر امکان فرار مالیاتی وجود نخواهد داشت و به دلیل تکمیل داده های مالی و فاکتورهای ورودی و خروجی هر کسب و کار از شرکت تا مشاغل، امکان تخمین دقیق مالیات و همچنین تمکین مالیاتی مودیان فراهم خواهد شد. همچنین در صورت اجرای کامل سامانه مودیان، امکان هدایت هدف‌مند مشوقهای مالیاتی نیز به وجود خواهد آمد، در صورت شفافیت جریان کالا و خدمات، همچنین امکان اجرای مشوقهای هدف‌مند در سراسر زنجیره تولید را فراهم می کند. با دسترسی به داده های جامع در مورد جا به جایی کالا، سازمان امور مالیاتی می تواند بخش‌‌‌ها، صنایع یا فعالیتهای خاصی که نیاز به حمایت یا تحریک دارند را شناسایی کند. از همین رو اجرای کامل سامانه مودیان، یک اقدام کلیدی برای حاکمیت به شمار می رود که اطلاعات جریان مالی و کالایی هر یک از زنجیره های تولید تا توزیع را در اختیار دولت قرار خواهد داد و امکان سیاست‌گذاری دقیق مالی و کالایی را به دولت خواهد داد.»
کاهش فرار مالیاتی و اخذ مالیات واقعی
محمد آرین‌نژاد، کارشناس اقتصاد مالی با اشاره به اهمیت سامانه مودیان مالیاتی برای بهبود منابع اطلاعاتی نظام مالیاتی کشور، گفت: «یکی از اقدامات مهم دولت در زمینه اصلاح نظام مالیاتی، آغاز فرایند استقرار سامانه مودیان بوده است که قدم اول آن در سال گذشته برداشته شد.
سامانه مودیان مالیاتی در صورت اجرای کامل، به یک پایگاه داده ای کامل در زمینه اصلاحات اقتصادی تبدیل خواهد شد. بهبود منابع اطلاعاتی نظام مالیاتی کشور مزایای متعددی برای برنامه ریزی اقتصادی در سطح کلان دارد. با جمع آوری و استفاده از اطلاعات معاملات مالی، دولت می تواند چشم انداز اقتصادی را بهتر درک کند و تصمیمات آگاهانه ای برای توسعه اقتصادی در نظر بگیرد که این نوع برنامه ریزی به شناسایی روندها، پیش بینی الگوهای آینده و طراحی سیاست‌هایی که باعث رشد و ثبات می شوند، کمک می کند. با دسترسی به اطلاعات دقیق و به موقع، دولت می تواند محیط مساعدی را برای سرمایه گذاری و رونق اقتصادی ایجاد کند.
علاوه بر این، با هوشمندسازی جمع آوری مالیات از طریق استفاده از فناوری و سیستمهای اطلاعاتی هوشمند، دولت می‌تواند وابستگی به ممیزان مالیاتی را برای فرایند وصول کاهش دهد. این امر پتانسیل فساد را کاهش می دهد و مکانیسم جمع آوری مالیات کارآمدتر و بی طرفانه تر را تضمین می کند.
همچنین نیاز به کاغذبازی فیزیکی را از بین می برد، بار اداری را کاهش می دهد و فرایند را ساده می کند.» وی ادامه داد: «جریان شفاف کالا از طریق یک سیستم مالیاتی هوشمند به طور قابل توجهی دامنه فرار مالیاتی را کاهش می دهد. با نظارت دقیق بر جا به جایی کالاها و تراکنش‌های مالی مرتبط، سازمان امور مالیاتی می تواند مغایرت‌ها و بی نظمی ها را در گزارش دهی شناسایی کند. ردیابی بدون وقفه از طریق سامانه مودیان، امکان شناسایی شیوه های فرار مالیاتی بالقوه، مانند گزارش کم یا پنهان‌کردن تراکنش‌ها را ممکن می سازد. این رویکرد فعال، تلاش‌های اجرای مالیات عادلانه را تقویت می کند، شکاف مالیاتی را کاهش می دهد و توزیع عادلانه تر بار مالیاتی را در سراسر زنجیره تولید تضمین می کند.»
این کارشناس اقتصاد مالی در پایان با اشاره به مزیت‌ها و کارکردهای مهم استقرار سامانه مودیان، گفت: «شفافیت جریان کالا و خدمات از طریق یک سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی برای استقرار یک نظام مالیاتی خودکار بدون دخالت ممیزان مالیاتی و همچنین نظام مالیاتی عدالت محور بسیار مهم است. اجرای کامل سامانه مودیان علاوه بر اینکه باعث بهبود شفافیت اقتصادی کلیه زنجیره های تولید تا توزیع هر یک از کالا و خدمات خواهد شد؛ با ایجاد پایگاه‌های دقیق اطلاعاتی، به کاهش فرار مالیاتی و اخذ مالیات واقعی از این فراریان مالیاتی منجر خواهد شد. همچنین اخذ مالیات هوشمند مبتنی بر داده های خروجی سامانه مودیان، جمع آوری مالیات را بدون نیاز به ممیزان مالیاتی خواهد کرد و سطح منابع اطلاعاتی را برای برنامه ریزی اقتصادی افزایش می دهد. با کاهش زمان اخذ مالیات و تسهیل امور برای مردم از طریق حذف برخورد آنها با ممیزان مالیاتی، وقت و زمان مردم نیز ذخیره خواهد شد.
همچنین با حذف ممیزان مالیاتی از فرایند وصول مالیات، می توان هزینه های سربار مرتبط با امور مالیاتی را به میزان قابل توجهی کاهش داد.»