شفافیت در فعالیتهای اقتصادی، جلوگیری از فرار مالیاتی، حذف ممیزمحوری، پرداخت مالیات مطابق با درآمد واقعی صاحبان کسبوکار و افزایش رضایت فعالان اقتصادی از آثار بسیار مهم و مؤثر هوشمندسازی نظام مالیاتی است که با استقرار ابرپروژه ای نظیر سامانه مؤدیان به سرانجام میرسد.
به گزارش فراسو به نقل از رسانه مالیاتی ایران، نظام مالیاتی کشور در حال گذار از یک نظام سنتی و شبه سنتی به نظامی هوشمند است. در نظام مالیاتی هوشمند تشخیص میزان مالیات به صورت داده محور و براساس اطلاعات سیستمی صورت میگیرد و از این رو میزان فرار مالیاتی، پایین و سطح عدالت مالیاتی و در نتیجه رضایت مؤدیان مطلوب برآورد میشود. بر این اساس اقدامات، سیاستها و برنامه ریزیهای سازمان امور مالیاتی کشور در راستای استقرار پایانههای فروشگاهی و سامانه مؤدیان و اجرای مطلوب و مؤثر آن موردتوجه رسانههای کشور قرار گرفته است. برای نمونه «روزنامه جوان» در خبر اخیر خود طی گفتگو با رئیس مجمع عالی واردات به بررسی نقش و تأثیر «پایانههای فروشگاهی و سامانه مؤدیان» در نظام مالیاتی هوشمند پرداخته است.
در این گفتگو آمده است:
رئیس مجمع عالی واردات معتقد است اطلاعات موجود در سامانه مؤدیان به انحای مختلف میتوانند به ایجاد شفافیت جریان کالایی در کشور کمک کنند. الان به درستی نمیدانیم کدام کالا از کجا وارد شده، کجا قرار دارد و به کجا میرود. بر اساس اطلاعات سامانه میتوانیم مسیر جریان کالایی کشور را شناسایی کنیم. این امر به حاکمیت کمک میکند سیاستگذاریهای صحیحتری مبتنی بر اطلاعات انجام دهد و تمامی اطلاعات مؤدیان در آن جمعآوری شود. سامانه مؤدیان مالیاتی قدم نخست مبارزه با فرار مالیاتی و بستر اصلی تحقق نظام مالیاتی هوشمند است.
مالیات یکی از اصلیترین منابع درآمدی دولتهاست و تأثیر اساسی بر افزایش رفاه عمومی و بهبود اداره کشور دارد. به زعم کارشناسان، نظام مالیاتستانی در ایران مبتلا به مشکلات ساختاری و اساسی است که باید رفع شود. در همین ارتباط، طی سالهای اخیر تلاشهایی در کشور صورت گرفته است تا مانند بسیاری از کشورهای پیشرفته، نظام مالیاتی فعلی به سمت اصلاح و عدالت پیش برود.
به عقیده بسیاری از کارشناسان اقتصادی به منظور حرکت در مسیر توسعه اقتصادی لازم است به تصحیح نظام مالیاتی کشور بپردازیم و با اخذ صحیح، عادلانه و هوشمند مالیات از مؤدیان در جهت بهبود شرایط گام برداریم. در حال حاضر افرادی که درآمدهای بالایی دارند اما دولت به اطلاعات آنها دسترسی ندارد، به انحای مختلف از دادن مالیات طفره میروند. در عوض افرادی با درآمدهای معمولی مانند کارمندان و تولیدکنندگان خرد مالیات میپردازند. به نظر میرسد اصلاح ساختار مالیاتگیری در کشور به نفع کلیت جامعه است زیرا به اخذ مالیات از مؤدیان پردرآمد منجر و این مبالغ در راستای توسعه کشور به کار انداخته میشود.
علیرضا مناقبی، رئیس مجمع عالی واردات کشور در گفتگو با «جوان» ضمن اشاره به مزیتهای راهاندازی کامل سامانه مؤدیان تصریح کرد: سوق دادن مالیاتستانی از روشهای علیالرأسی، تخمینی و برآوردی به سمت مالیاتگیری مبتنی بر اطلاعات به نفع مؤدیان، کشور و مردم است. به ویژه مالیاتستانی مبتنی بر اطلاعات به نفع مؤدیانی است که شفافیت مالی دارند و مالیاتشان را پرداخت میکنند. وی یادآوری کرد: در قالب سامانه مؤدیان باید به مالیاتستانی یکپارچه و به دور از تبعیض بپردازیم. نباید هیچ تفاوتی بین مؤدیان قائل شویم و روند مالیاتگیری تنها باید بر اساس اطلاعات سامانه صورت بگیرد.
رئیس مجمع عالی واردات ادامه داد: تمامی فعالان اقتصادی کشور اعم از دولتی، خصولتی، خصوصی و نهادی باید مالیات کسب و کارشان را پرداخت کنند و سهمی در اداره کشور داشته باشند. هیچ تفاوتی نباید بین این بخشهای مختلف قائل شویم.
مناقبی گفت: اینکه مالیاتستانی دقیقی از طبقه کارمند و بخش تولیدی داشته باشیم و برخی دیگر فرار مالیاتی داشته باشند منطقی و عادلانه نیست. باید با استفاده از سیستمهای هوشمند به سمت مالیاتستانی دقیق، عادلانه و مبتنی بر اطلاعات حرکت کنیم.
رئیس مجمع عالی واردات خاطرنشان کرد: اگر بتوانیم مالیاتستانی را بر اساس اطلاعات موجود در سامانه پیش ببریم از زحمت مؤدیان کاسته میشود زیرا هر سال لازم نیست مورد سؤال و جواب قرار بگیرند. مالیاتستانی در کمال شفافیت و بر اساس اطلاعات موجود در سامانه صورت میگیرد و این روندها به نفع همه است.
مناقبی با اشاره به این موضوع که اصل اولیه و اساسی در سامان دادن به امور مالیاتی کشور اقناعسازی و ایجاد اعتماد دوطرفه میان مؤدی و مالیاتگیرندگان است، تصریح کرد: اگر در این زمینه کارهای اساسی انجام ندهیم و اعتماد دوطرفه را ایجاد نکنیم نمیتوانیم در سیاستگذاریها موفقیتی به دست بیاوریم.
رئیس مجمع عالی واردات خاطرنشان کرد: در کشورهای پیشرفته اصل بر راستگویی مؤدیان است و اگر جایی خلافش ثابت شد با متخلف برخورد شدید صورت میگیرد. این روش درستی است که میتوانیم از آن استفاده کنیم.