فراسو خبر پایگاه خبری تحلیلی فراسو خبر
معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، با تأکید بر ضرورت تمرکز جدی صنعت بر پژوهش، نوآوری و ساخت داخل، گفت: غفلت از دانش روز جهان و تحولات فناورانه میتواند جایگاه صنعت پتروشیمی را به خطر بیندازد.
به گزارش فراسو به نقل از نیپنا، حسن عباسزاده معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی امروز یکشنبه (16 آذرماه) در همایش پتروفن 1404 با تاکید بر ضرورت تمرکز جدی صنعت بر حوزه پژوهش و توسعه فناوری اظهار کرد: یکی از چالشهای مزمن صنعت پتروشیمی این بوده است که بسیاری از شرکتها به دلیل درگیری مداوم با مسائل روزمره تأمین خوراک و تولید، از روند تحولات تکنولوژیک و پیشرفتهای فناورانه فاصله گرفتهاند.
وی با بیان این که بخش قابل توجهی از دانشهای فنی مورد استفاده در مجتمعها مربوط به سالهای گذشته است و نیاز فوری به بهروزرسانی داردگفت: به مدیرعامل جدید شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی تأکید کردهام که با توجه به بازار بزرگ و نیاز گسترده صنعت، تمرکز اصلی این مجموعه باید بر حل مسائل فناورانه شرکتها باشد. باید دستکم به لایسنسهایی که در اختیار داریم بازگردیم و آنها را احیا و روزآمد کنیم. این شرکت ظرفیت و آمادگی کامل دارد تا به مشکلات فنی و تکنولوژیک واحدهای مختلف پاسخ دهد و این روند نیز اکنون آغاز شده است.
عباسزاده با اشاره به تحولات عمیق و پرشتاب صنعت پتروشیمی در جهان اظهار کرد: اگر از موج تغییرات سنگین فناورانه غافل بمانیم، جایگاه صنعت پتروشیمی ایران در آینده بهشدت آسیب خواهد دید و در موقعیت یک کشور بازنده قرار میگیریم. یکی از مهمترین این حوزهها موضوع کربن و الزامات سختگیرانه زیستمحیطی جدید است. اکنون مباحث مربوط به پلاستیکها، بهویژه در بخش دریایی، به اوج حساسیت رسیده و معاهدات بینالمللی تازه میتواند اثرات گستردهای بر صنایع تولیدکننده پلیمرها بگذارد.
وی با اشاره به برگزاری نشست بینالمللی معاهده کنترل آلودگی پلاستیک در ژنو افزود: در این نشست درباره موضوعات مهمی مانند چرخه عمر محصولات، طراحی پایدار، الزام های جدید تولید و محدودیتهای سختگیرانه بحثهای جدی مطرح شد. برخی از پلیمرها بهشدت تحت تأثیر این معاهدات قرار خواهند گرفت. برای نمونه، درباره PVC می توان گفت که کار تمام شده است؛ یعنی امکان بازگشت برای این محصول وجود ندارد و عملاً تکلیف آن را تعیین کردهاند. درباره سایر پلیمرها نیز همچنان در حال مقاومت هستیم.
مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: پیشتر تصمیمگیری در این معاهدات بر پایه اجماع انجام میشد، اما اکنون رویکرد به سمت رأیگیری رفته است تغییری که میتواند برای صنعت پتروشیمی بسیار خطرناک باشد. اگر متن پیشنهادی به رأی گذاشته و تصویب شود، دامنه محدودیتها مستقیم به زنجیره تولید پلیمرها تسری خواهد یافت. این به معنای تعیین سقف تولید، تحمیل هزینههای آلودگی و ایجاد محدودیتهای تازه برای کشورهایی نظیر ایران است.
عباسزاده تصریح کرد: کشورهایی که امروز پیشگام اعمال محدودیت شدهاند، همانهایی هستند که سالها پیش خود عامل اصلی آلودگی دریاها بودهاند،کشورهایی همچون آمریکا و برخی کشورهای اروپایی. با وجود این سابقه، اکنون تلاش میکنند هزینه آلودگی را به کشورهای تولیدکننده فعلی منتقل کنند، در حالی که ما و کشورهای مشابه نه تنها نقشی در آلودگی تاریخی نداشتهایم، بلکه تازه وارد این چرخه شدهایم و اکنون باید بارِ گذشته دیگران را به دوش بکشیم.
وی افزود: در روزهای پیشِرو، جلسه ششم دوره جدید مذاکرات معاهده جهانی آلودگی پلاستیک برگزار خواهد شد تلاش داریم تا با همکاری معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست که در این نشست حضور دارند مواضع خود را تبیین کنیم و تاکنون توانستهایم مانع امضای نهایی معاهده شویم.
معاون وزیر نفت تأکید کرد: اگر قرار است تغییری در زنجیره محصولات ایجاد شود، باید پیش از تحمیل شدن آن از سوی معاهدات بینالمللی تصمیمگیری کنیم. در صورتی که پلیمرهایی مانند پلیاستایرن یا پلیاتیلن در فهرست محدودیت قرار گیرند، از امروز باید برای مدیریت تبعات آن برنامهریزی کنیم، زیرا عدم توجه به این موضوع میتواند منجر به توقف فروش این محصولات و تأثیرگذاری جدی بر بازارهای داخلی و صادراتی ما شود.
وی ادامه داد: اگر قرار است چنین تغییرات بنیادینی بر صنعت تحمیل شود، ما نباید منتظر بمانیم تا پیامدها بر ما دیکته شود. لازم است پیش از آنکه شرایط جدید الزامآور شود، مسیرهای جایگزین را با دقت مطالعه و برای آینده طراحی کنیم.
وی افزود: چنین تحولاتی نباید بدون مشارکت مستقیم بخش پژوهش و فناوری شرکت ملی صنایع پتروشیمی پیگیری شود. تیمهای پژوهشی ما باید از همان ابتدا در جریان روندهای جدید قرار گیرند و راهکارهای عملی و مبتنی بر دانش روز ارائه دهند. چند سال پیش برخی تصور میکردند ورود به موضوع های نوین فناوری ضرورتی ندارد، اما امروز شرایط متفاوت است؛ جهان تغییر کرده و ما ناچاریم با سرعت و جدیت وارد این حوزهها شویم.
نقش هوش مصنوعی در آینده صنعت پتروشیمی
عباسزاده با اشاره به اهمیت هوش مصنوعی در صنعت پتروشیمی گفت: یکی از موضوعاتی که هنوز برای صنعت ما جدید است و نیازمند آشنایی و سرمایهگذاری فوری است، هوش مصنوعی است. بسیاری از متخصصان معتقدند باید وارد این حوزه شویم، اما هنوز مشخص نیست دقیقاً چه کاربردهایی برای صنعت پتروشیمی دارد. پرسش اصلی این است که چگونه میتوان از این فناوری بهره برد؟ پاسخ این است که هوش مصنوعی میتواند ما را در یافتن پاسخهای سریع و دقیق برای بسیاری از این پرسشها یاری دهد.
وی ادامه داد: بهعنوان مثال، هوش مصنوعی میتواند در تحلیل بازار و پیشبینی روندهای آینده به ما کمک کند، اینکه بازار آینده ما کجاست، کدام محصول رشد خواهد کرد و کدام محصول در مسیر کاهش قرار دارد. همچنین میتواند مسیر توسعه زنجیره ارزش را تعیین کند. اگر امروز متانول مازاد داریم، این فناوری میتواند نشان دهد کدام محصول در زنجیره پاییندست بیشترین ارزش افزوده را دارد، مانند پروپیلن یا محصولات فرماندهی. حتی قادر است پیشبینی کند آیا بازار جهانی این محصولات در آینده رشد خواهد داشت یا خیر. در حالی که مطالعات کتابخانهای کنونی ماهها زمان میبرد، هوش مصنوعی میتواند بخشی از پاسخها را در کوتاهترین زمان ارائه دهد.
رشد ساخت داخل در تجهیزات صنعت پتروشیمی
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، با اشاره به روند داخلیسازی تجهیزات در صنعت گفت: در تجهیزات ثابت، حدود ۹۵ درصد نیاز کشور از داخل تأمین میشود و از آنها استفاده میکنیم، مگر در مواردی که به دلیل مالکیت دانش فنی خارجی مجبور به خرید تجهیزات خاص از شرکتهای مشخص باشیم. این یکی از روشهای وابستهسازی است؛ شرکتهای خارجی دانش فنی را با محدودیت و قیمت بالا در اختیار ما میگذارند و تجهیزات موردنیاز را به شبکه همکاران خود متصل میکنند، که در نتیجه مجبور به پرداخت هزینههای چندبرابر میشویم.
وی افزود: در بخش تجهیزات دوار، مانند پمپها، کمپرسورها و برخی اقلام فرآیندی، پیشرفت قابل توجهی حاصل شده است، اما هنوز در برخی تجهیزات خاص فاصله داریم. این حوزه میتواند نقطه تمرکز مهمی برای توسعه ساخت داخل باشد، زیرا تنوع نیازهای صنعت پتروشیمی بسیار بالاست و فرصتهای بزرگی برای شرکتهای سازنده داخلی فراهم میکند.
معاون وزیر نفت، در ادامه به اهمیت ساخت داخل پرداخت و اظهار کرد: روز گذشته در نمایشگاه تجهیزات ساخت داخل در عسلویه حضور یافتم و شاهد مشارکت بسیار خوب شرکتهای پتروشیمی بودم که جای خوشحالی دارد. در حوزه ساخت داخل، سالانه حدود دو میلیارد دلار خرید تجهیزات خارجی انجام میشود که این رقم، بازاری بزرگ و استراتژیک برای شرکتهای دانشبنیان و سازندگان داخلی فراهم میکند.
وی افزود: مشکل اینجاست که این خریدها بهصورت پراکنده و جداگانه انجام میشود، یک شرکت بخشی از تجهیزات را از یک هلدینگ خریداری میکند، شرکت دیگر از مجموعهای متفاوت و شرکت سوم از جای دیگری. وقتی خریدها را بهصورت تکی نگاه کنیم، ممکن است ارزش صنعتی آنها بهدرستی دیده نشود، اما وقتی این خریدها کنار هم قرار میگیرند، اهمیت و ظرفیت واقعی بازار داخلی آشکار میشود.
انتقاد از نبود همافزایی در برخی شرکتهای پتروشیمی
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی،در بخش پایانی خود به نبود هماهنگی میان شرکتهای پتروشیمی اشاره کرد و گفت: متأسفانه بسیاری از شرکتهای ما هنوز جدا از هم فکر میکنند. در حوزه فناوری، نوآوری و ایجاد ارزش افزوده، این یک مانع جدی است. امروز نیز در برخی هلدینگ ها شاهد حضور چندین شرکت کنار هم هستیم، اما گاهی همافزایی کافی میان آنها وجود ندارد و هر شرکت تنها به منافع و کسبوکار خود توجه میکند. نتیجه این وضعیت از دست رفتن فرصتهای بزرگ برای ایجاد ارزش افزوده در صنعت است.